Wereldwijd verruilen meer dan 10.000 mensen per dag het leven op het platteland voor een leven als stedeling. Steden bieden meer kansen voor werk, gezondheidzorg onderwijs en ga zo maar door. Dus niet verwonderlijk dat in 2050 ongeveer 60% van de wereldbevolking in de stad woont. In Nederland blijven de grote steden ook groeien ten koste van krimpregio’s. Wat als de inwoners aantallen van Amsterdam en andere steden zouden verdubbelen? Nu al staat het verkeer vaak muurvast. Nu al is er soms geen doorkomen aan met alle toeristen en dagjesmensen. Hoe hou je het leven in de stad draaiende? Hoe houd je de stad weerbaar tegen dreigingen variërend van terroristische aanslagen, tot hackers en wateroverlast?

Natuurlijk liggen daar enorm veel kansen voor technologie. Maar alleen technologie uitrollen is nog geen oplossing. Een slimme stad gaat over mensen, over ons leven, ons doen en laten in de stad. Als je dat centraal stelt, dan kunnen technologische en andere oplossingen ook echt gaan werken.

Google maps is nog maar het begin

Nu al gebruiken we veel technologie in de stad. Wie de weg wil vinden, gebruikt Google maps. Tegenwoordig hoef je niet eens meer een adres in te typen, je spreekt gewoon in waar je naartoe wilt. Als je erbij stil staat dat je tien jaar geleden nog gewoon aan iemand de weg moest vragen, dan lijkt dit al een hele stap. Toch is het nog maar het begin. Want geleidelijk aan is alles met het internet verbonden. En dat schept mogelijkheden, voor de stad en haar bewoners, bedrijven en bezoekers.

Het internet der dingen maakt de stad duurzaam en efficiënt

Alle gedrag van mensen en ook de staat van infrastructuur is te vertalen in data. Een slimme stad maakt slim gebruik van die data. Met intelligente sensoren en een internetaansluiting kun je alle datastromen volgen. Zo weet je precies wat er gebeurt in de stad. Je kunt bijhouden hoeveel verkeer er op welk tijdstip door de straten beweegt of hoe lang de hulpdiensten erover doen om op de bestemming aan te komen.

Enkel observeren is interessant voor de wetenschap, maar in een stad wil je, net als in de markt, vraag en aanbod op elkaar afstemmen. Dat de straatlantaarns oplichten als er mensen langslopen. Dat de auto’s rechtstreeks naar vrije parkeerplaatsen worden geloodst. Dat de onderhoudsafdeling weet dat de brug een onderhoudsbeurt nodig heeft voordat hij onveilig wordt. Zo zijn er nog tig andere oplossingen te bedenken die allemaal bijdragen aan een slimmer gebruik van energie, tijd en middelen. Dit maakt de slimme stad duurzamer en prettiger voor de mensen die gebruik maken van de diensten van de stad.

Het internet der dingen gaat nog verder met het benutten van data. Als overal in de stad goed en gratis internet is, dan kun je (virtuele) kiosken neerzetten om mensen te leiden naar interessante plekken. Winkels en musea die je anders niet tegenkomt. Zo voorkom je dat iedereen hetzelfde rondje loopt en de straten verstopt raken. Bovendien is het aantrekkelijk voor winkelstraten die anders veel minder mensen trekken.

Natuurlijk moet al het stadsmeubilair tegen een stootje kunnen, net als de bankjes en de bushokjes. In New York ging het mis toen mensen porno gingen streamen op de internetkiosken. En in Parijs bouwen de zwervers hun huisje in de kiosken van de deelauto’s.

En ook socialer?

Als steden voller worden, meer bewoners, meer bedrijven en meer forensen. Dan kan het niet anders dan dat we de stad optimaal benutten. Wie zijn auto deelt met anderen, benut zijn auto per dag meer dan wanneer diezelfde auto de hele dag staat niets te doen en een parkeerplek bezet houdt. En als die elektrische auto nu een schakel is voor de opslag van duurzaam opgewekte energie, dan gebruik je hem zelfs als hij stil staat. Ook het verhuren van een kamer via Airbnb kun je zien als een optimaal benutten van de ruimte.

Alleen werkt het averechts als het leidt tot agressief monopolisme en mensen te veel afhankelijk worden van een handeltje in de deeleconomie. De huizenprijzen schieten omhoog als mensen gaan meerekenen hoeveel ze met hun woning kunnen verdienen via Airbnb. Ook bij het delen van auto’s zou het niet werken als mensen ineens drie auto’s gaan aanschaffen, omdat de verhuur zoveel oplevert.

De eenvoud van disruptieve technologie

Mensen zijn vindingrijk en technologie is net een grote doos met speelgoed. Het internet der dingen en de slimme stad zijn nog maar net begonnen. Maar met de huidige snelheid van technologische innovaties betekent dat er elk jaar nieuwe start-ups komen met handige digitale diensten. Ze geven je beter toegang tot producten zoals auto’s en kamers. Ze werken snel en handig, zoals parkeer-apps. Ze zijn eenvoudig. Je hoeft alleen maar iets te scannen. Je bouwt een relatie op, via een beoordelingssysteem. En je voorkomt verspilling van ongebruikte producten. Voor je het weet heb je een nieuwe business.

In verbinding staan

Juist omdat alles zo snel gaat, is het nodig om als stad in verbinding te staan met inwoners, bedrijven en toeristen. Een slimme stad is meer dan gratis wifi en stoplichten met sensoren. De slimme stad van nu is nog niet af. We maken die slimme stad samen, gemeentebesturen, bedrijven, bewoners en toeristen. Gemeentes die daar goed in zijn, die verstaan de kunst van het experimenteren. Mensen de ruimte geven om een goed idee in de praktijk te brengen. Oplossingen uitproberen om overlast tegen te gaan. Luisteren naar wat leeft, waar mensen blij van worden en daar iets mee doen.

Sinds we als mensen in de stad zijn gaan wonen, zijn we altijd bezig geweest de stad te verbeteren en te vernieuwen. Dat is nu niet anders in het digitale tijdperk met onze megasteden. De duurzame, slimme stad waar het prettig verblijven is, komt voort uit de initiatieven van burgers, bedrijven en lokale bestuurders. Wie de mens centraal stelt en mensen meeneemt in het besluitvormingsproces, zal merken dat het hele ecosysteem zich ontwikkelt als een slimme en fijne stad.